İstiqlal Bəyannaməsi xalqımızın müstəqillik hisslərini daha da gücləndirdi

Şərqdə və müsəlman aləmində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, ilk demokratik dövlət olaraq tanınır. Azərbaycan xalqı müstəmləkə əsarətindən qurtularaq müstəqilliyə qovuşdu. 1918 – ci il mayın 28 – də Tiflisdə keçirilən Milli Şuranın iclasında Cümhuriyyətin ilk hökuməti quruldu. 23 fəaliyyət göstərdi,1920 – ci il aprelin 28 – də XI Qırmızı Ordu tərəfindən süquta uğradıldı.

Bu dövlətin qurucuları Azərbaycan Demokratik Respublikası adı altında müstəqillik elan etmiş və parlament formasında idarə olunan bir demokratiyaya doğru adımlar atmışdır. Xalq Cümhuriyyəti öz dövründə çoxsaylı müsəlman və qeyri-müsəlman xalqların yaşadığı bir dövlət idi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, təşkilatçıları tərəfindən demokratik və sosial prinsiplər əsasında inkişaf etməyə çalışan bir dövlət idi. Cümhuriyyət milli bir parlamentə, insan hüquqları, azadlıqları,bərabərliyi kimi mühüm məsələlərə diqqət yetirməyə çalışırdı.

Neçə illik müddətindən sonra, 1920-ci ilin aprelində Sovet Rusiyası Azərbaycana müdaxilə edərək Xalq Cümhuriyyətini sona çatdırdı. Bu, Azərbaycanın ilk demokratik dövlət heyətinin qısa ömürlü olmasına səbəb oldu. Bununla birlikdə, Azərbaycanın bu dönəmi, özündə demokratiyanın əsaslarını və müstəqilliyin əhəmiyyətini əks etdirən bir mərasim kimi qalır.

İstiqlal Bəyannaməsi çox güclü bir təşəbbüs idi və Azərbaycan xalqının müstəqillik hisslərini daha da gücləndirdi. İstiqlal Bəyannaməsi, 28 May 1918 – ci il tarixində Azərbaycan Demokratik Respublikası tərəfindən elan edildi və bu, Azərbaycanın bağımsızlığını bəlli etdi. Bəyannamə Azərbaycan xalqının milli dövlətini qurmağa və öz inkişafını təmin etməyə dair iradəsini ifadə edirdi.

İstiqlal Bəyannaməsi, xalqın özünün iradəsini ifadə etdiyi və müstəqillik arzusunu açıq şəkildə bəyan etdiyi bir sənəddir. Bu, Azərbaycanın siyasi, ictimai və hüquqi olaraq müstəqil bir dövlət kimi var olmaq hüququnu anladığını və qoruduğunu ifadə edir. Bəyannamənin elan edilməsi, Azərbaycan xalqında milli mədəniyyət və müstəqillik hisslərinin daha da güclənməsinə və bağımsızlıq yolunda daha çox çalışmağına səbəb oldu.

İstiqlal Bəyannaməsi, Azərbaycanın müstəqillik tarixində önəmli bir rol oynayır və həm də bəyan edilən prinsiplər və idealları Azərbaycanın sonrakı dövrlərdə müstəqillik yolunda nəticələndirdiyi dəyərləri təmsil edir. Bu sənəd, Azərbaycan xalqının müstəqillik və özümüdafiə haqqını təsdiq edir və milli mədəniyyətin, dilin, tarixin və xalqın mənəvi dəyərlərinin qorunması üçün iradəsini bildirir.

İstiqlal Bəyannaməsi, Azərbaycanın müstəqillik yolunda böyük bir adımdır və xalqın bağımsızlıq hisslərini daha da gücləndirmişdir. Bu sənəd, Azərbaycanın milli identitetinin inkişafına və öz milli dövlətini qurmağa olan iradəsinə şahidlik edir.

1. Bağımsızlıq: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, Rusiya imperiyasının dağılmasının ardından bağımsızlıqını elan etdi. Bu, Azərbaycanın ilk dəfə müstəqil bir dövlət kimi var olmasıdır.

2. Milli Parlament: Xalq Cümhuriyyəti dövründə Azərbaycan milli parlamenti yaradıldı. Milli parlament, Azərbaycanın siyasi işlərini idarə etmək və qanunları qəbul etmək üçün əsas mexanizm kimi fəaliyyət göstərdi.

3. Milli Ordunun Yaradılması: Xalq Cümhuriyyəti, Azərbaycanın müstəqilliyini müdafiə etmək üçün milli ordunun yaradılmasına önəm verdi. Bu, Azərbaycanın silahlı qüvvələrini özündə cəmləşdirməsinə və özünü müdafiə etməyə çalışmasına işarə edirdi.

4. Dövlət Dilinin Təsdiqlənməsi: Xalq Cümhuriyyəti dövründə Azərbaycanın dövlət dili Azərbaycan dili kimi təsdiqləndi. Bu, milli identitetin və mədəniyyətin inkişafına önəm verən bir addımdır.

5. Hüquq-mühafizə və İnsan Hüquqları: Xalq Cümhuriyyəti, insan hüquqlarının qorunmasına və hüquq-mühafizə sistemlərinin inkişafına diqqət yetirdi. Bu, ədalətin təmin edilməsi və bütün vətəndaşların bərabərliyi prinsiplərinə əsaslanan bir dövlətin inkişafına işarə edirdi.

6. Təhsil və Mədəniyyət: Xalq Cümhuriyyəti dövründə təhsil və mədəniyyət sahələrində də irəliləmələr oldu.

Mədəniyyət institutları, məktəblər, kitabxanalar və universitet yaradıldı və inkişaf etdi. İstiqlaliyyət Bəyannaməsi abidəsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlətçilik ənənələrinə və müstəqillik ideyalarına sadiqliyin rəmzidir. Aşağıdakı məqamları xüsusilə qeyd etmək istərdim:

1. Simvolik Məna: İstiqlaliyyət Bəyannaməsinin abidəsi, Azərbaycanın ilk müstəqil dövlətinin bəyan edilməsi və milli dövlətçiliyin təcəssümüdür. Bu, azərbaycançılıq və müstəqillik arzularının rəmzi olaraq qəbul edilir.

2. Tarixilik: Abidə, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qısa, amma məhsuldar fəaliyyəti dövründə meydana gəlmişdir. Bu, Azərbaycan xalqının uzun illərdən bəri mübarizə apardığı müstəqillik və dövlətçilik arzularının simvolik təcəssümüdür.

3. Milli İrsin Qorunması: Abidənin varlığı və qorunması, Azərbaycan xalqının keçmişinə, dövlətçilik ənənələrinə və milli kimliyinə bağlılığının nişanəsidir. Bu, gələcək nəsillərə milli irs və dəyərlərin ötürülməsində mühüm rol oynayır.

4. Müstəqillik Ruhunun Yaşadılması: İstiqlaliyyət Bəyannaməsi abidəsi, Azərbaycan xalqının müstəqillik idealı və arzularının yaşadılması və gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 80 iliiyinin keçirilməsi haqqında, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə abidə ucaldılması haqqında sərəncamları da dövlətçilik tariximizə verilən önəmin göstəricisidir.

2018 – ci il mayın 28 – də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi tamam olur. Bu əlamətdar hadisənin dövlət səviyyəsində layiqincə qeyd edilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Prazidentinin “ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubleyi haqqında ” 2017 – ci il 16 may tarixli sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinə müvafiq tədbirlər planının hazırlanıb həyata keçirilməsi tapşırılmışdır. Bu tədbirlərlə yanaşı, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 100 – cü ildönümü ilə əlaqədar ölkədə və ölkə xaricində silsilə tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.

1. Tarixi Əhəmiyyət: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, 1918-1920-ci illərdə Azərbaycanın ilk müstəqil dövləti olmuşdur. Onun elan edilməsi və fəaliyyəti, Azərbaycan xalqının müstəqillik və dövlətçilik arzularının reallaşması baxımından mühüm tarixi mərhələdir.

2. Milli Birlik və İdentitetin Güclənməsi: Xalq Cümhuriyyətinin xatırlanması və onun fəaliyyətinin təbliği, Azərbaycan xalqının milli birlik və identiteti üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu, xalqın keçmişə bağlılığını və gələcək istiqamətini müəyyənləşdirməkdə mühüm rol oynayır.

3. Dövlətçilik Ənənələrinin Bərpası: Xalq Cümhuriyyətinin illərinin xüsusi olaraq qeyd edilməsi, Azərbaycanın müasir dövlətçilik ənənələrinin bərpası və inkişafı baxımından əhəmiyyətlidir. Bu, tarixi keçmişə istinad etməklə gələcək inkişaf yollarını müəyyənləşdirməyə xidmət edir.

4. Milli Qürur və Fəxriyyə: Xalq Cümhuriyyətinin ildönümünün qeyd edilməsi, Azərbaycan xalqının milli qürur və fəxriyyə hissinin artmasına kömək edir. Bu, xalqın özünə inam və müstəqillik ruhunun güclənməsinə təkan verir.

Beləki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə həsr olunmuş ilin elan edilməsi, Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin və milli kimliyinin gücləndirilməsi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Bu, gələcək inkişaf üçün də möhkəm zəmin yaradır.

Bəli, bu gün böyük qürurla deyirik ki, müstəqil Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bütün demokratik ənənələrini uğurla yaşadır və yeni çalarlarla daha da zənginləşdirir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən siyasi – hüquqi islahatlar idarəetmənin təkmilləçdirilməsi dövətimizin qüdrətini artırır. Ən əsası siyasi – hüquqi sistemin təkmilləşdirilməsi hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində mühüm uğurların əldə edilməsi dövlətçiliyimizin əsaslarını daha da gücləndirir. Prezident İlham Əliyevin də dediyi kimi “ Azərbaycan xalqı böyük xalqdır, istedadlı xalqdır, azad xalqdır.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması və iki il ərzində fəaliyyəti tarixi hadisə idi. Azərbaycan o ölkələrdəndir ki, hələ 100 il bundan əvvəl ən ülvi demokratik dəyərləri nəyinki bəyan edib, öz praktiki fəaliyyətində onları təmin edib. Bugünkü Azərbaycan, müstəqil Azərbaycan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisidir. Biz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bütün demokratik ənənələrinə sadiqik və bu ənənələri yaşadırıq".