Azad edilməmiş Kəlbəcər

İradə Əsgərova

YAP Suraxanı rayon təşkilatının üzvü

Suraxanı rayonu, 263 saylı körpələr evi-usaq bağçasının tərbiyəçisi

Kəlbəcər rayonu Azərbaycanın ən qədim və tarixi zəngin bölgələrindən biridir. Şimal-qərbdə, dağlarla əhatələnmiş bu rayon həm strateji, həm də mədəni baxımdan önəm daşıyır. Kəlbəcərin təbii sərvətləri, mineral suları, dağlıq mənzərələri və zəngin flora-faunası bölgəni Azərbaycanın ən gözəl guşələrindən birinə çevirir. 2025-ci il avqustun 21-də Prezident İlham Əliyevin Kəlbəcərə səfəri bölgənin bərpası, inkişafı və sakinlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması baxımından tarixi hadisədir.

Kəlbəcər rayonu uzun əsrlər boyu Azərbaycanın mühüm strateji bölgəsi olub. XX əsrin əvvəllərində kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahələri inkişaf etmiş, sakinlərin həyat səviyyəsi nisbətən yüksək olmuşdur. Lakin 1990-cı illərin əvvəllərində Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı nəticəsində rayonun böyük hissəsi dağıdılmış, sakinlər evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. İşğal dövründə tarixi abidələr, məktəblər, xəstəxanalar və digər infrastruktur ciddi ziyan görmüşdür. Əhalinin böyük bir hissəsi evlərini, bağlarını və torpaqlarını tərk etmək məcburiyyətində qalmış və bölgənin demoqrafik strukturu tamamilə dəyişmişdir.

İşğal altında olan dövrdə Kəlbəcər şəhəri və kəndləri xarabalığa çevrilmiş, təbiət və mədəni irs ziyan görmüşdür. Sakinlər köçkün həyatı yaşamaq məcburiyyətində qalmış, regionun iqtisadi və sosial həyatı dayandırılmışdır. Torpaqların istifadəsi məhdudlaşmış, kənd təsərrüfatı fəaliyyəti dayanmış, bölgənin qədim kəndləri boşalmışdır. Bu dövr Kəlbəcərin həm tarixi irsinin, həm də insanların həyatının çətin dövrü kimi yadda qalmışdır.

 2020-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan ordusunun uğurlu əməliyyatları nəticəsində Kəlbəcər azad edildi. Hazırda şəhər və kəndlərdə bərpa işləri sürətlə aparılır. Yol infrastrukturu, yaşayış evləri, məktəblər, xəstəxanalar və digər sosial obyektlər yenidən inşa olunur. Təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə edilir, turizm imkanları artırılır, kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahələri yenidən inkişaf etdirilir. İnsanlar öz torpaqlarına qayıdır, bağlarını və evlərini yenidən qurur. Bu bərpa işləri həm region sakinlərinin həyat şəraitini yaxşılaşdırır, həm də Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafına töhfə verir.

Səfər zamanı Prezident İlham Əliyev Kəlbəcər sakinləri ilə görüşərək, bərpa işləri və regionun gələcək inkişaf planları barədə məlumat vermişdir. O, qeyd etmişdir ki, Kəlbəcər artıq dünyanın ən gözəl şəhərlərindən birinə çevrilməkdədir və burada yaşayan insanlar üçün yeni həyat imkanları yaranır. Prezident İlham Əliyev bərpa işlərinin sürətlə aparıldığını, həmçinin yeni sosial obyektlərin, məktəblərin, xəstəxanaların tikildiyini, yol və kommunal infrastrukturların bərpası ilə insanların gündəlik həyatının normallaşdırıldığını vurğulamışdır.

Prezident çıxışı zamanı həmçinin “Böyük Qayıdış Proqramı”nın Kəlbəcərdə həyata keçirilən mərhələlərini diqqətə çatdırmış, yeni yaşayış komplekslərinin inşası və insanların təhlükəsiz şəraitdə qayıtması üçün bütün tədbirlərin görüləcəyini bildirmişdir. O, insanlarla birbaşa söhbət edərək onların fikirlərini, arzularını və problemlərini dinləmiş, bölgənin inkişafında yerli sakinlərin iştirakının vacibliyini vurğulamışdır.

Kəlbəcərin azad edilməsindən sonra bölgədə turizm, kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahələrinin inkişafı böyük potensiala malikdir. Dağlıq əraziləri, təmiz havası və mineral suları ekoturizm üçün əlverişlidir. Regionun mədəni və tarixi irsinin qorunması, gənc nəsillərə çatdırılması prioritetdir. Yeni yaşayış kompleksləri, sosial obyektlər, məktəblər, xəstəxanalar və ictimai infrastrukturlar bölgədə həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə xidmət edir.

Prezident İlham Əliyevin diqqət və dəstəyi Kəlbəcərin həm yerli sakinlər, həm də bütün ölkə üçün əhəmiyyətini artırır. Bərpa işləri davamlı olacaq, iqtisadi və sosial inkişaf təmin ediləcək, regionun təbii və mədəni irsi qorunacaq.

Kəlbəcər tarixi, təbiəti, mədəni irsi və insanların güclü əzmi ilə Azərbaycanın incilərindən biridir. Keçmişdə yaşanan çətinliklərə baxmayaraq, bölgənin gələcəyi parlaqdır. Prezident İlham Əliyevin səfəri və diqqəti bölgənin bərpası, sakinlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və Azərbaycanın tərəqqisi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Kəlbəcər artıq yeni dövrə qədəm qoyur və burada yaşayan insanlar üçün yeni imkanlar yaranır. Azad edilmiş torpaqların bərpası həm regionun, həm də ölkənin inkişafına mühüm töhfə verəcəkdir.