Azərbaycanın NATO ilə Əməkdaşlığının Enerji Təhlükəsizliyinə Təsiri
Arzu Miriyev
YAP Suraxanı rayon təşkilatının ƏPT-nin sədri
Suraxanı rayonu, 65 nömrəli tam orta məktəbin direktoru
Enerji təhlükəsizliyi, müasir dünyada həm dövlətlər, həm də beynəlxalq təşkilatlar üçün prioritet mövzulardan biridir. Bu kontekstdə, Azərbaycanın neft və qaz ehtiyatları ilə zəngin olması və Avropa enerji bazarına strateji əhəmiyyətli coğrafi mövqeyi, onu enerji təhlükəsizliyi sahəsində mühüm bir oyunçuya çevirir. Azərbaycanın NATO ilə əməkdaşlığı, bu sahədəki əməkdaşlığı daha da gücləndirmək və Avropa enerji təhlükəsizliyinə töhfə vermək üçün əhəmiyyətli bir platforma təqdim edir.
Azərbaycan, dünyanın ən böyük neft və qaz ehtiyatlarına sahib ölkələrdən biridir. Ölkənin təsdiq olunmuş neft ehtiyatları 7 milyard tondan çox, təbii qaz ehtiyatları isə 1.2 trilyon kubmetrdən çoxdur. Azərbaycanın enerji resursları Avropa enerji bazarı üçün strateji əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə, Rusiyadan Avropaya olan enerji asılılığını azaltmaq və enerji təchizatının diversifikasiyası baxımından Azərbaycanın rolu ön plana çıxır.
Cənubi Qaz Dəhlizi (CQD), Azərbaycanın Xəzər dənizindən çıxarılan təbii qazını Avropa bazarlarına çatdıran bir boru kəməri sistemidir. CQD, Avropa enerji təhlükəsizliyi üçün strateji əhəmiyyət kəsb edən bir layihədir. Layihənin tam fəaliyyətə başlaması ilə Azərbaycan Avropaya təbii qaz tədarükündə əhəmiyyətli bir rol oynayacaq.
NATO, enerji təhlükəsizliyini təşkilatın əsas prioritetlərindən biri olaraq görür. Bu kontekstdə NATO, enerji təchizatının diversifikasiyası, enerji infrastrukturunun müdafiəsi və kiber təhlükələrə qarşı mübarizə kimi sahələrdə bir sıra təşəbbüslərə imza atmışdır. Azərbaycan, NATO-nun enerji təhlükəsizliyinə dair təşəbbüslərində fəal iştirak edir. Ölkə, NATO Enerji Təhlükəsizliyi Mərkəzinin fəaliyyətlərinə aktiv şəkildə iştirak edir və NATO-nun enerji təhlükəsizliyinə dair təlimlərində və təlimlərində iştirak edir.
CQD, Avropa enerji təhlükəsizliyi üçün strateji əhəmiyyət kəsb edən bir layihədir. Layihənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi NATO və Azərbaycan üçün birgə bir prioritetdir. Bu kontekstdə, NATO və Azərbaycan CQD-nin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün birgə təlimlər və təlimlər keçirə bilər, eləcə də kəşfiyyat və müşahidə imkanlarını paylaşa bilərlər.
Enerji infrastrukturu, kiber hücumlara qarşı həssasdır. NATO və Azərbaycan, enerji infrastrukturunun kiber təhlükələrə qarşı müdafiəsini gücləndirmək üçün birgə çalışa bilərlər. Bu kontekstdə, tərəflər kiber təhlükələrə qarşı mübarizə sahəsində təcrübə və informasiya mübadiləsi edə bilər, eləcə də birgə təlimlər və təlimlər keçirə bilərlər.
NATO və Azərbaycan, enerji səmərəliliyini artırmaq və yenilənən enerji mənbələrinin inkişafını təşviq etmək üçün birgə çalışa bilərlər. Bu kontekstdə, tərəflər ən yaxşı təcrübələri paylaşa bilər, eləcə də birgə layihələr və tədqiqatlar həyata keçirə bilərlər.
NATO Enerji Təhlükəsizliyi Mərkəzi, enerji təhlükəsizliyi sahəsində NATO-nun əsas təşkilatlarından biridir. Azərbaycanın Mərkəzin fəaliyyətlərinə daha da fəal şəkildə iştirakı, NATO ilə əməkdaşlığın dərinləşməsinə və enerji təhlükəsizliyi sahəsində təcrübə mübadiləsinə imkan verəcəkdir.
Azərbaycanın NATO ilə əməkdaşlığı, enerji təhlükəsizliyi sahəsində əhəmiyyətli bir potensiala malikdir. Bu əməkdaşlığın inkişafı, Avropa enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsinə və enerji təchizatının diversifikasiyasına mühüm bir töhfə verəcəkdir.
