Müstəqillik dövründə isə Azərbaycan mətbuatı yeni mərhələyə qədəm qoydu
Məcid Rəsulov
YAP Suraxanı rayon təşkilatının ƏPT-nin sədri
Suraxanı rayonu, 140 saylı tam orta məktəbin direktoru
Azərbaycan milli mətbuatı — milli oyanış, milli kimliyin formalaşması və ictimai düşüncənin inkişafında mühüm rol oynamış bir institusiyadır. 2025-ci ildə Azərbaycan milli mətbuatının 150 illiyi qeyd olunur. Bu əlamətdar tarix, mətbuat tariximizin zəngin irsini yada salmaq, mətbuatın keçdiyi inkişaf yolunu təhlil etmək və medianın gələcəyini düşünmək üçün mühüm bir fürsətdir.
Azərbaycan mətbuatının təməli 1875-ci ildə Həsən bəy Zərdabinin təşəbbüsü ilə nəşr olunan “Əkinçi” qəzetilə qoyulmuşdur. “Əkinçi” yalnız bir mətbu orqan deyil, həm də maarifçilik ideyalarının carçısı idi. Qəzet xalqın maariflənməsi, savadlanması, cəmiyyətin sosial və iqtisadi problemlərinin işıqlandırılması kimi məsələlərə diqqət ayırırdı.
XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda bir sıra qəzet və jurnallar fəaliyyətə başlamışdır: “Ziya”, “Kəşkül”, “Həyat”, “Molla Nəsrəddin”, “İrşad”, “Füyuzat” və digərləri. Xüsusilə “Molla Nəsrəddin” satirik jurnalı xalqın dərdlərini yumor və tənqid vasitəsilə işıqlandıraraq maarifçiliyin geniş yayılmasına kömək etmişdir.
Sovet dövründə mətbuat kommunist ideologiyasının aləti olsa da, bir çox hallarda milli ideyaların qorunması və mədəni irsin yaşadılması baxımından da mühüm funksiyalar yerinə yetirmişdir. Bu dövrdə “Kommunist”, “Bakinskiy Raboçiy”, “Azərbaycan”, “Ədəbiyyat və İncəsənət” kimi nəşrlər fəaliyyət göstərmişdir.
Müstəqillik dövründə isə Azərbaycan mətbuatı yeni mərhələyə qədəm qoydu. Söz və ifadə azadlığı, çoxsaylı müstəqil qəzet və internet resurslarının yaranması medianın dinamik inkişafına səbəb oldu. Elektron və onlayn medianın sürətli inkişafı isə informasiya cəmiyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynayır.
150 illik yubiley, həm də medianın çağdaş problemlərinə, jurnalist etikası, feyk xəbərlərlə mübarizə və informasiya təhlükəsizliyi məsələlərinə diqqət çəkmək üçün fürsətdir. Gələcəyin mediası daha şəffaf, obyektiv və ictimai maraqlara xidmət edən olmalıdır.
Nəticə etibarilə, Azərbaycan milli mətbuatı 150 illik şərəfli və keşməkeşli yol keçərək, bu gün də öz aktuallığını və cəmiyyət üçün əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Bu yubiley bizə həm keçmişə nəzər salmaq, həm də gələcək üçün doğru istiqamət müəyyən etmək imkanı verir.
