İki ölkə arasında əlaqələr davamlı olaraq inkişaf edir

Ələkbər Tağıyev

YAP Suraxanı rayon təşkilatının fəal üzvü

Suraxanı Rayon Tibb Mərkəzinin direktoru

Azərbaycan dünyada etibarlı tərəfdaş və nüfuzlu dövlət kimi tanınır. Ölkəmiz həm ikitərəfli mü­nasi­bət­lər, həm də beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində səmərəli və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq əlaqələrini uğurla da­vam­ etdirir. Bu mənada Azərbaycanın strateji tərəf­daş­lıq əlaqələri güclənir, dostlarının və tərəfdaşlarının sayı ar­tır. Təsadüfi deyil ki, hazırda ayrı-ayrı dövlətlər Azər­bay­canın beynəlxalq münasibətlər sistemində fəal rolu­nu, praqmatik xarici siyasət kursunu yüksək qiymət­lən­dirir, respublikamızla müxtəlif sahələri əhatə edən əla­qə­lə­rin inkişafına böyük önəm verilir.

Azərbaycanın xarici siyasət kursunda İtaliya Res­pub­likası ilə qarşılıqlı faydalı münasibətlər mühüm yer tu­tur. İki ölkəni möhkəm dostluq və əməkdaşlıq ənənələri bağ­layır. Tərəflərin münasibətləri qarşılıqlı faydalı tərəf­daşlıq xarakteri daşıyır, bir-birinin maraqlarına hör­mət prinsiplərinə əsaslanır. Hər iki ölkənin rəhbərlərinin qar­şılıqlı səfərləri münasibətlərin inkişafına böyük tə­kan verir. Bu baxımdan, Azərbaycan Prezidenti İlham Əli­yevin İtaliyaya işgüzar səfəri böyük əhəmiyyət kəsb edir.  Prezident İlham Əliyevin bu ölkəyə səfəri zamanı qar­şılıqlı münasibətlərin inkişafına dair faydalı mü­za­ki­rə­lər aparılıb. İtaliya Respublikasının Prezidenti ilə gö­rüşlərdə  ölkələrimiz arasında siyasi dialoqun inki­şa­fın­dan məmnunluq ifadə olunub, əlaqələrimizin strateji tərəfdaşlıq zəminində inkişafı vurğulanıb.

Ümumiyyətlə, Azərbaycan və İtaliya arasında əlaqələr strateji tərəfdaşlıq səviyyəsindədir. İtaliya Avropa İttifaqının üzv ölkələri arasında Azərbaycanın əsas siyasi, iqtisadi və ticarət tərəfdaşıdır. Azərbaycan da İtaliyanın Cənubi Qafqaz ölkələri ilə arasında ən iri ticarət tərəfdaşıdır ki, bu bölgədə İtaliyanın apardığı ticarətin 90 faizdən çoxu Azərbaycanın payına düşür. Hazırda Azərbaycanda sənaye, tikinti, ticarət, kənd təsərrüfatı, rabitə, xidmət və digər sahələrdə 100-dən çox İtaliya şirkəti fəaliyyət göstərir.

Son bir neçə il ərzində iki ölkə arasında mədəniyyət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq yüksələn xətlə inkişaf edib. Pandemiyadan əvvəl Heydər Əliyev Fondu tərəfindən İtaliyada həyata keçirilən layihələr və təşkil olunan tədbirlər mədəniyyət sahəsində əlaqələrin və xalqlararası təmasların inkişafına böyük töhfə verib. İtaliyada ənənəvi olaraq keçirilən Azərbaycan kino və mə­tbəx festivalları da ölkəmizin mədəniyyətinin tə­b­liğinə əlavə imkanlar açıb. Roma şəhərində mədəniyyət abi­dələrinin bərpası işlərinə Azərbaycan tərəfindən gös­tərilən dəstək də İtaliyada ölkəmizin nüfuzunun daha da art­masına təsir göstərib.

Ən vacib məqamlardan biri də odur ki, Ermənistanın 30 illik işğalı dövründə İtaliya hər zaman Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib. Prezident İlham Əliyevin 2020-ci ili ilin fevral ayında İtaliyaya dövlət səfəri zamanı imzalanmış “Çoxölçülü Strateji Tərə­fdaş­lığın gücləndirilməsinə dair Birgə Bəyannamə”də də Azər­baycan və İtaliya bir-birinin müstəqilliyi, suve­ren­liyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinə dəstəyi bir daha təsdiqləyib. Sənəddə Er­mə­nistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin bu prinsiplər əsasında həlli ilə əlaqədar birmənalı mövqe əks olunub.

44 günlük Vətən müharibəsi zamanı da İtaliya Azərbaycanın haqlı mövqeyinə dəstək nü­ma­yiş etdirdi. Azərbaycan həmin günlər ərzində kimin haq­qın, ədalətin, kimin isə ədalətsizliyin yanında ol­du­ğu­nu görmüş oldu. Bunun da nəticəsidir ki, işğaldan azad edilən bölgələrin bərpası işində dost ölkələrin şirkətləri iştirak edir. İtaliya şirkətləri də bu sıradadır. Belə ki, artıq bu ölkənin bir sıra şirkətləri işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə bərpa və quruculuq işlərində yaxından iştirak edir. Buna ilk nümunələrdən biri olaraq 2020-ci ilin dekabr ayında imzalanmış sənədi göstərmək olar.

“Azərenerji” ASC-nin və İtaliyanın “Ansaldo Energia” şirkəti arasında qarşılıqlı əməkdaşlıq sahəsində təchizat müqaviləsi imzalanıb. Müqaviləyə əsasən Ağdam, Füzuli, Kəlbəcər və Qubadlı rayonlarında inşa olunan 4 ədəd 110 kV-luq yarımstansiyanın avadanlıqlarla təchizatı məhz “Ansaldo Energia” şirkətinin üzərinə düşüb. Prezident İlham Əliyev müsahibəsində bununla əlaqədar qeyd edib: “İtaliya şirkətləri işğaldan azad olunan ərazilərdə aktiv fəaliyyət göstərirlər. İtaliya şirkətlərinin gördüyü işlər miqyasına görə Türkiyə şirkətlərindən sonra ikinci yerdədir.

Türkiyə şirkətlərinin birinci yerdə olması təbiidir. Çünki Türkiyə bizim müttəfiqimiz, yaxın dostumuz və qonşumuzdur. Onların məşhur tikinti şirkətləri var. İkinci yerdə isə İtaliya şirkətləridir. Mən sizə misal göstərə bilərəm. Məsələn, bizim Memorial və Zəfər muzeylərimiz təkcə Bakıda deyil, işğaldan azad olunmuş şəhərlərdə də İtaliya şirkətləri tərəfindən dizayn olunub və tikiləcək. İtaliya şirkətləri işğaldan azad olunmuş dörd rayonda - Ağdam, Füzuli, Qubadlı və Kəlbəcərdə elektrik stansiyalarını avadanlıqlarla təchiz edib”.

Bütün bunlar göstərir ki, Azərbaycan-İtaliya münasibətləri bütün sahələr üzrə yüksələn xətlə inkişaf edir. Strateji tərəfdaşlıq səviyyəsində olan əlaqələr davamlı olaraq güclənir.