Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında əməkdaşlıq üçün böyük potensial var
Pakizə Maqsudova
YAP Suraxanı rayon təşkilatının üzvü
Suraxanı rayonu, 327 nömrəli tam orta məktəbin müəllimi
Martın 11-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Şimali Makedoniya Respublikasının Prezidenti Qordana Silyanovska-Davkova Bakıda görüş keçirərək, mətbuata bəyanatlarla çıxış etdilər. Bu görüş iki ölkə arasında siyasi və iqtisadi münasibətlərin yeni mərhələyə keçidi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Rəsmi Bakı və Skopye arasında əməkdaşlıq perspektivləri, xüsusilə enerji və ticarət sahəsində əlaqələrin inkişafı qarşıya qoyulan əsas prioritetlərdən biridir.
Prezident İlham Əliyev görüş zamanı iki ölkə arasındakı siyasi dialoqun intensivləşdiyini vurğuladı. Son altı ay ərzində Azərbaycan və Şimali Makedoniya liderlərinin ikinci dəfə görüşməsi bu münasibətlərin strateji əhəmiyyətini bir daha təsdiq edir. Prezident Qordana Silyanovska-Davkovanın COP29 konfransı çərçivəsində Bakıya səfəri və həmin tədbirdə fəal iştirakı da Azərbaycanla Makedoniya arasında diplomatik əlaqələrin gücləndiyini göstərir.
Azərbaycan və Şimali Makedoniya müxtəlif beynəlxalq platformalarda da əməkdaşlıq edir. Hər iki ölkə Qoşulmama Hərəkatının üzvüdür və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində qarşılıqlı dəstəyi davam etdirir. Azərbaycan 2019-2023-cü illərdə Qoşulmama Hərəkatına uğurla sədrilik etdi və bu müddət ərzində bir çox qlobal təşəbbüslərə liderlik göstərdi. Prezident İlham Əliyev öz bəyanatında Azərbaycanın beynəlxalq arenada balanslı və müstəqil siyasət apardığını qeyd edərək, Şimali Makedoniya ilə əlaqələrin daha da gücləndirilməsinin vacibliyini vurğuladı.
İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin indiyədək geniş inkişaf etmədiyini bildirən Prezident İlham Əliyev, bu sahədə yeni imkanların araşdırılması üçün addımlar atılacağını qeyd etdi. Azərbaycan öz coğrafi mövqeyindən və enerji resurslarından istifadə edərək Mərkəzi və Şərqi Avropa ölkələri ilə iqtisadi əməkdaşlığını genişləndirir.
Şimali Makedoniya ilə ticarət dövriyyəsinin artırılması, investisiya layihələrinin təşviqi və nəqliyyat sektorunda birgə təşəbbüslərin həyata keçirilməsi əsas prioritetlər sırasındadır. Azərbaycan, Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) və Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Şimali Makedoniyanın bu enerji marşrutlarına qoşulması, ölkənin alternativ enerji mənbələrinə çıxışını təmin edərək, onun enerji təhlükəsizliyini möhkəmləndirə bilər.
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) və digər enerji şirkətləri Şimali Makedoniya bazarında iştirak imkanlarını genişləndirə bilər. Gələcəkdə qaz təchizatının həcminin artırılması, eləcə də Azərbaycan şirkətlərinin Makedoniyada infrastruktur layihələrində iştirakı iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlığı yeni səviyyəyə yüksəldə bilər.
Azərbaycanın enerji resursları Avropa üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycanın artıq Şimali Makedoniyaya qaz ixracına başladığını və bu ilin sonuna qədər tədarükün daha da artacağını qeyd etdi. Ölkəmiz hazırda 12 ölkəyə qaz ixrac edir və bu ölkələrin 10-u Avropa ölkələridir.
Ötən il Azərbaycan xarici bazarlara 25 milyard kubmetr qaz ixrac edib. Bu rəqəmin qarşıdakı illərdə artması planlaşdırılır, çünki Azərbaycan yeni qaz yataqlarının istismara verilməsi və hasilatın artırılması üçün genişmiqyaslı layihələr həyata keçirir. TAP və TANAP boru kəmərləri vasitəsilə Avropa bazarına çıxış əldə edən Azərbaycan, enerji siyasətində şaxələndirmə strategiyasına üstünlük verir.
Şimali Makedoniyanın Azərbaycan qazının yeni alıcılarından biri olması, Avropanın enerji xəritəsində Azərbaycanın rolunu daha da artırır. Gələcəkdə bu əməkdaşlıq genişləndirilə və Şimali Makedoniya üçün enerji sektorunda yeni investisiya imkanları yaradıla bilər.
Azərbaycanın bu il ev sahibliyi edəcəyi COP29 konfransı iki ölkə arasında ekoloji sahədə əməkdaşlığın genişlənməsi üçün yeni imkanlar açır. Şimali Makedoniya iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizə məsələsində Azərbaycanın COP29 çərçivəsində irəli sürdüyü təşəbbüsləri dəstəklədiyini bildirib.
Bu konfrans Azərbaycan üçün qlobal iqlim gündəliyinə töhfə vermək və ekoloji layihələrdə iştirakını artırmaq üçün mühüm platformadır. Şimali Makedoniya ilə yaşıl enerji, bərpa olunan enerji mənbələri və karbon emissiyalarının azaldılması istiqamətində əməkdaşlıq perspektivləri mövcuddur.
Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında mədəni və humanitar sahələrdə də əməkdaşlıq üçün böyük potensial var. İki ölkə arasında təhsil və elm sahəsində əlaqələrin inkişaf etdirilməsi, ali təhsil müəssisələri arasında əməkdaşlıq sazişlərinin imzalanması planlaşdırılır. Bundan əlavə, mədəni tədbirlər, sərgilər və qarşılıqlı səfərlərlə xalqlar arasında yaxınlaşma daha da sürətlənə bilər.
Mədəni əlaqələrin inkişafı üçün Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında kino, musiqi və incəsənət sahəsində birgə layihələrin həyata keçirilməsi mümkündür. Hər iki ölkənin zəngin tarixi və mədəniyyəti var və bu sahədə əməkdaşlıq yeni perspektivlər açır.
Prezident İlham Əliyevin və Prezident Qordana Silyanovska-Davkovanın görüşü Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında münasibətlərin yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyduğunu göstərir. Siyasi dialoqla yanaşı, iqtisadi və enerji sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi hər iki ölkə üçün faydalı olacaq.
Gələcəkdə bu əməkdaşlıq ticarət, investisiya, təhsil və mədəniyyət sahələrini də əhatə edərək daha da genişlənə bilər. Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında strateji tərəfdaşlıq, qarşılıqlı maraqlara əsaslanan birgə layihələr və çoxtərəfli əməkdaşlıq formatları ilə möhkəmlənəcək.
Bu səfər Azərbaycan və Şimali Makedoniyanın strateji tərəfdaşlığa doğru atdığı mühüm addımlardan biri kimi tarixə düşəcək.
