Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan xalqları əsrlər boyu tarixi, mədəni və mənəvi dəyərlər baxımından bir-birinə bağlı olmuşdur
Aygün Azayeva
YAP Suraxanı rayon təşkilatının ƏPT-nin sədri
Suraxanı rayonu, Əlövsət Vəliyev adına uşaq bağçası və körpələr evinin müdiri
2025-ci il avqustun 22-də Türkmənistanın Türkmənbaşı şəhərində Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında keçirilən yüksək səviyyəli görüş tarixə mühüm hadisə kimi daxil oldu. Bu görüşün əhəmiyyəti təkcə üç ölkənin liderlərinin bir araya gəlməsi ilə məhdudlaşmırdı. Burada qəbul edilən qərarlar, imzalanan sənədlər və səslənən fikirlər gələcək onilliklər üçün regionun inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirən strateji xətt rolunu oynadı. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin bəyanatı isə görüşün mahiyyətini və nəticələrini aydın şəkildə ifadə edərək, bu əməkdaşlığın həm regional, həm də qlobal müstəvidə əhəmiyyətini ortaya qoydu.
Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan xalqları əsrlər boyu tarixi, mədəni və mənəvi dəyərlər baxımından bir-birinə bağlı olmuşdur. Bu dövlətləri yalnız coğrafi yaxınlıq deyil, həm də ortaq ənənələr, dəyərlər və dil qohumluğu birləşdirir. Prezident İlham Əliyev də çıxışında bu məqama toxunaraq vurğuladı ki, üç qardaş ölkənin bir araya gəlməsi təsadüfi deyil, tarixi zərurətdən irəli gəlir. Qloballaşan dünyada, müxtəlif güc mərkəzlərinin toqquşduğu bir vaxtda regional birliklər hər zamankından daha vacibdir. Məhz belə bir şəraitdə Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistanın həmrəyliyi sülhün, sabitliyin və inkişafın mühüm dayağına çevrilə bilər.
Görüşdə əsas diqqət iqtisadi əməkdaşlıq məsələlərinə yönəldildi. Xüsusilə nəqliyyat-logistika sahəsində imzalanan sənədlər bu dövlətlər arasında ticarət dövriyyəsinin genişlənməsinə, beynəlxalq bazarlara çıxış imkanlarının artmasına xidmət edəcək. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, Özbəkistan–Türkmənistan–Azərbaycan marşrutu yalnız bu ölkələrin deyil, bütövlükdə regionun tranzit potensialını yüksəldəcək. Xəzər dənizi vasitəsilə Avropaya, Orta Asiya üzərindən isə Çinə açılan qapılar artıq yeni əməkdaşlıq formatı ilə daha səmərəli şəkildə istifadə olunacaq. Beləliklə, üçtərəfli tərəfdaşlıq təkcə regional deyil, həm də beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafında mühüm rol oynayacaq.
Bununla yanaşı, görüşdə enerji sahəsində də əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi barədə fikir mübadiləsi aparıldı. Enerji ehtiyatlarına malik ölkələr kimi Azərbaycan və Türkmənistan, həmçinin bu resursların tranzitində mühüm mövqedə dayanan Özbəkistan qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığın perspektivlərini müzakirə etdilər. Bu, həm regional enerji təhlükəsizliyinə töhfə verəcək, həm də ölkələrin iqtisadi müstəqilliyini möhkəmləndirəcək.
Görüşün önəmli məqamlarından biri də humanitar əməkdaşlığın inkişafı ilə bağlı qərarlar oldu. Şəhərlər arasında qardaşlaşma protokollarının imzalanması, mədəniyyət və təhsil sahəsində ortaq layihələrin həyata keçirilməsi xalqlar arasında yaxınlığı daha da gücləndirəcək. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, bu əməkdaşlıq təkcə iqtisadi maraqlara deyil, həm də ortaq dəyərlərə əsaslanır. Üç ölkənin gəncləri arasında əlaqələrin genişlənməsi, qarşılıqlı mədəni tədbirlərin keçirilməsi gələcəkdə xalqlar arasında dostluğun daha da möhkəmlənməsinə şərait yaradacaq.
Bütün bunlarla yanaşı, görüşün siyasi əhəmiyyəti də böyükdür. Müasir beynəlxalq münasibətlərdə etimad amili ən dəyərli kapital hesab olunur. Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan liderlərinin bir masa arxasında oturaraq ortaq bəyanat imzalaması, əslində, regionda uzunmüddətli sabitlik və təhlükəsizliyə yönəlmiş addım idi. Prezident İlham Əliyevin sözlərində də bu məqam aydın şəkildə hiss olunurdu: üç ölkə yalnız bu günün problemlərini həll etmir, həm də gələcəyin etibarlı əsaslarını yaradır.
Beləliklə, 22 avqust 2025-ci ildə Türkmənbaşı şəhərində keçirilən yüksək səviyyəli görüş üç qardaş ölkənin tarixində yeni bir mərhələnin başlanğıcını qoydu. İmzalanan Birgə Bəyanat regional əməkdaşlığın, iqtisadi tərəfdaşlığın və mədəni inteqrasiyanın gələcək inkişafına xidmət edəcək. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin bəyanatı isə bu proseslərin davamlı və ardıcıl şəkildə həyata keçiriləcəyinə inam yaratdı. Bu görüşün nəticələri yalnız Azərbaycan, Türkmənistan və Özbəkistan üçün deyil, bütövlükdə region üçün yeni imkanlar açır və sabit inkişafın rəmzinə çevrilir.
