Hesab edirəm ki, erməni xislətinə uyğun verilmiş olan təxribat xarakterli suallara azərbaycanlı alicənablığı ilə verilmiş cavablar hələ çox xatırlanacaqlar
Ölkə Prezidentinin Rusiyaya sonuncu səfəri həm yerli medianın, həm də dünya mətbuatının diqqətdə saxladığı ən vacib məqamlarından biri idi. İmzalanmış məlum bəyanatla yanaşı hələ cənab Prezidentin Moskvaya səfər zamanı Rusiya-Ukrayna arasında döyüş əməliyyatları başlanmış, bəlkə də regionda daha bir neçə reallıqların formalaşacağı vəziyyət yaranmışdı. Məhz bu amilləri nəzərə alanda mətbuatla görüş bir zərurətə çevirilirdi. Ölkə Prezidentinin son iki il ərzində istər yerli, istərsə də xarici mətbuat orqanlarına müsahibələri və o müsahibələr zamanı ortaya qoyulmuş olduğu mövqe hər kəsə bəllidir. Elə bu səbəbdən də Prezident İlham Əliyevin fevralın 23-də TASS agentliyində Rusiyanın aparıcı kütləvi informasiya vasitələrinin rəhbərləri ilə görüşü unikal hadisədir. Xüsusi qeyd etməliyəm ki, cənab Prezidentin TASS-da ilk görüşü deyil idi. Lakin onu da deyim ki, TASS-da hər dövlətin lideri müsahibə verə bilmir. Orada mövcud olan demokratik, səmimi mühit, sərbəst sual vermə şəraiti və fikirlərin müstəqil müzakirəsinin imkanları dünya liderlərini belə müsahibələrdən çəkindirir. Lakin cəsarətli mövqeyi, sözü ilə əməlinin birliyi və ədalətli yanaşmaları ilə dövlət başçımız bütün suallara səmimiyyətlə cavab verə biləcəyini dəfələrlə sübut edib.
Əminəm ki, siyasi xadimlər, ölkə ictimaiyyətinin fəal nümayəndələri və maraqlı şəxslər artıq müsahibə ilə tanışdırlar. Mən isə ilk öncə müsahibənin əvvəli və sonrasında baş vermiş incə məqamlara toxunmaq istərdim. TASS və ümumiyyətlə rəsmi Moskva cənab Prezidentin səfərinə ən ali səviyyədə hazırlaşmışdı. İki dövlət başçısı arasında olan münasibətlərin dərinliyi, hörmət və etimad mühiti dövlətlərarası münasibətlərində müsbət istiqamətdə inkişafına səbəb olmuşdur. Müstəqilliyimizin ilk anlarından qurulmuş de-yure münasibətlərimiz, ulu öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə de-fakto və müntəzəm xarakter almışdır. Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin xarakteri uzun illər boyu müttəfiqlərin münasibətlərinin bütün parametrlərinə cavab verib. Ölkələr arasında 200-dən artıq sənəd imzalanıb. Münasibətlərin qurulmasından 30 il keçdikdən sonra onlar müttəfiqlik səviyyəsinə çatıb. Rusiya ilə münasibətlərin indiki formatı ən ali formatdır. Cənab Prezidentin cavablarında da hiss etmək çətin deyildi ki, dünyanın ən nəhəng ölkəsi ilə mehriban qonşuluq və qarşılıqlı müttəfiqlik münasibətləri zamanın tələbidir.
Prezidentə Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına üzvlük ilə bağlı verilən suallara cavablar da maraqla qarşılanmışdır. Belə ki, Qoşulmama Hərəkatının yeni dünyada daha çox rəğbət görəcəyi və bu təşkilatın tarixində ən uğurlu sədri kimi Azərbaycan Respublikasının bütün tərəflərlə ikili münasibətlər qurmaq və əməkdaşlıq etməyə hazır olduğu bir daha qeyd olunmuşdur. KTMT ilə bağlı suala isə cavab verərkən cənab Prezidentin Rusiya ilə müttəfiqlik bəyanatını xatırlatması və orada hərbi əməkdaşlıqla bağlı maddələrə işarə etməsi də təsadüfi deyildir. Belə ki, heç kimə sirr deyil ki, bu təşkilatda aparıcı rol Rusiyaya məxsusdur. Rusiya Federasiyası ilə müttəfiqlik münasibətləri, habelə Bəyannamənin 6-cı və 16-cı bəndləri, zəruri hallarda hərbi yardım göstərilməsi ilə bağlı məsələlərə birbaşa dəlalət edir. Digər hallarda isə KTMT-nin başqa üzvləri ilə Ermənistan istisna olmaqla Azərbaycanın etimadlı, yaxın, dostluq münasibətləri var. Sülh müqaviləsindən sonra Ermənistanla da münasibətlərin normallaşacağı labüddür.
Azərbaycan regionda çoxmillətli və çoxkonfensiyalı ölkə kimi bütün xalqların bərabər yaşadığı bir ölkədir. Xüsusi ilə görüş zamanı köhnə bakılıların Bakının kosmopolitan mənzərəsinin bu gün də davam etməsini xatırlatması bizim milli dəyərlərlə yanaşı dünyəvi dəyərlərə də yaratdığımız münbit şəraitin təzahürüdür. Azərbaycan eyni zamanda da rus dilinin ən yaxın dostu və tədris olunduğu ölkə kimi çıxış etməkdədir. Rus dilində təhsilin qorunması düşünülmüş siyasətdir. 340 orta məktəbdə 140 mindən çox şagird və ali məktəblərin rus bölmələrində 15 mindən çox Azərbaycan vətəndaşı təhsil alır. Rusiya vətəndaşları Azərbaycanda turist kimi səfərdə olur, onlar, ilk növbədə, ona görə gəlirlər ki, özlərini rahat, öz mühitində, o cümlədən dil mühitində hiss edirlər. Dünyanın ən çox yayılmış dillərindən olan rus dilinin və mədəniyyətinin belə mənimsənilməsi şimal qonşumuza həm də şüuraltı ötürülmüş ismarıc da ola bilər. Belə ki, analoji vəziyyətlə Ermənistanda qarşılaşmaq mümkünsüzdür. Əvəzində özünü Rusiyanın müttəfiq kimi qeyd edən bu dövlətin riyakar davranışları aydın görünür.
Əlbəttə, görüş əsnasında Prezident cənab İlham Əliyev Rusiya mediasını bitərəf adlandırmışdır. Bəli, ümumi dəyərləndirildikdə bu belədir. Lakin Simonyan kimi təxribatçılar hər zaman, hər cəmiyyətdə olub, var və olacaqlar. Onun verdiyi və hətta öz iş yoldaşları tərəfindən üstü qapalı tənqid olunduğu suallara istər cənab Prezident, istərsə də çox hörmətli Mehriban xanım Əliyeva layiqli cavab vermişlər. Hesab edirəm ki, erməni xislətinə, xəstə təfəkkürünə uyğun verilmiş olan təxribat xarakterli suallara azərbaycanlı alicənablığı ilə verilmiş cavablar hələ uzun müddət xatırlanacaqlar. Biz sülhsevər ölkəyik. Müharibədə qalib gəlsək də, sülh müqaviləsinin imzalanmasını və əməkdaşlıq mühitini hamıdan çox biz arzu edirik. Biz heç vaxt etnik siyasət həyata keçirməmişik. Hətta 30 illik münaqişə dövründə belə xüsusi icazələrlə ölkəmizə ermənilər gəliblər və onların təhlükəsizliyinə tam təminat verilibdir. Azərbaycanda etnik prinsipə görə ölkəyə girişə qadağa yoxdur və erməni xalqının nümayəndələrinin Azərbaycana çoxsaylı səfərləri buna sübutdur. Eyni zamanda da minlərlə erməninin vətəndaşımız kimi ölkəmizdə yaşaması və Bakının mərkəzində erməni kilsəsində erməni dilində 5 mindən çox kitabın qorunub saxlanılması danılmaz faktdır. Lakin uzun illərdir ki, Ermənistana bir nəfər də olsun nə Azərbaycan vətəndaşları, nə də azərbaycanlılar gedə bilirlər. Cənab Prezident tərəfindən bu faktlar çox ustalıqla, siyasət və diplomatiyanın ən üstün keyfiyyətləri istifadə edilərək diqqətə çatdırılmışdır.
Müsahibə müddətində bir çox məsələyə münasibət bildirilmişdir. Azərbaycan Respublikası çox hörmətli Mehriban xanımın qismində pandemiya ilə apardığı mübarizədə öz təcrübəsini dünya ilə bölüşmüşdür. Azərbaycan beynəlxalq səviyyədə həm kömək edən, həm də “vaksin millətçiliyi”nə qarşı çox fəal çıxış edən azsaylı ölkələrdəndir. İnkişaf etməkdə olan ölkələr arasında vaksinasiya səviyyəsi inkişaf etmiş ölkələrlə müqayisədə onlarca dəfə aşağıdır. Üstəlik beynəlxalq səviyyədə istər maddi, istərsə də mənəvi edilmiş yardımlar diqqətə çatdırılmışdır. Doğrudan da dövlətimiz sübut etmişdir ki, dünyada miqyasına görə çox meqa ölçülərdə olmayan dövlətlər də ciddi töhfələr verə bilərlər.
Rusiya, Türkiyə mediyasını və hətta Azərbaycan cəmiyyətini ciddi düşündürən suallar var idi ki, TASS-da cənab Prezident cavablandırdı. Bilirsiniz ki, Türkiyə və Rusiya fərqli hərbi bloklarda yer alan ölkələrdir. Uzun illər bir-birilərinə rəqib olan bu dövlətlər yaranmış yeni reallıqlar fövqündə birgə əməkdaşlıq edirlər. Azərbaycan isə belə bir mürəkkəb diplomatik münasibətlərin yaxınlaşmasında müstəsna rol oynadığına görə öz xarici siyasəti ilə qürur duya bilər. Yəqin ki, Prezidentin də vurğuladığı kimi dünyada başqa belə ikinci dövlət yoxdur ki, yerləşdiyi regionda mövcud olan iki dünya miqyaslı dövlətlə gözəl münasibəti, hətta müttəfiqliyi olsun. Bu unikal bir təzahürdür ki, Rusiya və Türkiyə eyni layihələrdə yer ala bilirlər. Əlbəttə, cənab Prezidentin ali diplomatik zəkası və əzmi bir-birinə zidd olan qütblərin mövqelərinin yaxınlaşmasında ciddi rol oynamaqdadır. Bu yaxınlaşma son nəticədə İkinci Qarabağ Müharibəsinin xeyirimizə bitməsində də böyük rol oynamışdır.
Sonda əgər mövzu haqqında fikirlərimizi ümumiləşdirsək deyə bilərəm ki, Azərbaycan Prezidenti növbəti müsahibəsi ilə fərqli fikirlərdə olan bəzi Rusiya cəmiyyətinin nümayəndələrinin də düşüncələrini ölkəmizin xeyirinə dəyişə bilmişdir.
Vüqar Seyidov
YAP Suraxanı rayon təşkilatının sədri