Azərbaycanın NATO-ya Üzvlüyü: Reallıq və İmkanlar
Abdulla Məmmədov
Suraxanı Rayonu, Zığ Bələdiyyəsinin sədri
YAP Suraxanı rayon təşkilatının ƏPT-nin sədri
Azərbaycan, 1991-ci ildə müstəqilliyini qazandıqdan sonra Avro-Atlantik inteqrasiyasına doğru addımlar atmağa başladı. Bu inteqrasyon prosesinin ən mühüm mərhələlərindən biri də NATO-ya üzvlük perspektivi hesab olunur. Bu məqalədə, Azərbaycanın NATO-ya üzvlük imkanları və bu üzvlüyün geosiyasi əhəmiyyəti müxtəlif aspektlərdən araşdırılacaq.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün pozulması və Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Ermənistan tərəfindən işğalı NATO-ya üzvlük üçün əsas maneədir. NATO standartlarına uyğun müasir hərbi texnika və silahlanma ilə təchiz olunma səviyyəsinin aşağı olması Azərbaycanın üzvlük perspektivini çətinləşdirir.
NATO, Sovet İttifaqının dağılmasından sonra genişlənmə siyasəti yürüdərək Avropa və Şimali Atlantik bölgəsində təhlükəsizliyi möhkəmləndirməyi hədəfləyir. Azərbaycan da bu genişlənmə siyasətinin potensial bir iştirakçısı olaraq görülür. Lakin, yuxarıda qeyd olunan maneələrin aradan qaldırılması üzvlük üçün ön şərt kimi qarşıya çıxır.
Rusiya, Azərbaycanın NATO-ya üzvlüyünə qarşı çıxır və bu üzvlüyün regionda gərginliyi artıracağını iddia edir. Rusiya, Azərbaycanı özünün "nüfuz dairəsi" kimi görür və bu dairənin NATO tərəfindən genişləndirilməsinə mane olmağa çalışır.
Bu münaqişənin sülh yolu ilə həlli üzvlüyün əsas ön şərtlərindən biridir. Azərbaycan bu istiqamətdə diplomatik səyləri artırmalı və hərbi gücləndirməsini davam etdirməlidir. Müasir hərbi texnika və silahlanmanın alınması, hərbi təlimlərin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, orduda peşəkar kadrların yetişdirilməsi prioritet vəzifələr olmalıdır.
Azərbaycanın NATO-ya üzvlüyü çoxsaylı maneələrlə üzləşən mürəkkəb bir məsələdir. Bu üzvlüyün reallaşması üçün Azərbaycanın həm daxili inkişafı, həm də NATO-nun hərtərəfli dəstəyi tələb olunur. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli, demokratik standartlara uyğunluq, hərbi qabiliyyətin artırılması əsas istiqamətlər olaraq qalmaqda davam edir. Azərbaycanın NATO-ya üzvlüyü regionda sülh və sabitliyə xidmət edəcəyinə inanan qüvvələr tərəfindən müdafiə olunur. Bu məqalədə Azərbaycanın NATO-ya üzvlüyü müxtəlif aspektlərdən araşdırılmış və üzvlük yolundakı imkanlar və çağırışlar təhlil edilmişdir.
